نحوه صحیح نگهداری گل ارکیده

[Choi mary]

خاک مناسب برای نگهداری گل ارکیده کدوم هست؟
گل ارکیده چند بار گل می دهد؟

مختصری درباره گل ارکیده​

سختی نگهداری از گل ارکیده در این است که این گیاه روش نگهداری متفاوتی نسبت به سایر گیاهان دارد و نگهداری از آن صبوری می خواهد، البته که بین انواع گل های ارکیده شرایط نگهداری بعضی از گونه‌های آن مثل فالانوپسیس (نوعی که بیشترین فراوانی را در بازار گل و گیاه ایران دارد) آسان‌تر است.جالب است بدانید بیش از 20 هزار نوع ارکیده در سراسر جهان وجود دارد و به جرات می‌توان گفت از نظر تنوع در صدر جدول گیاهان است. وفق پذیری این گیاه با محیط‌های مختلف و همچنین فصل گلد‌هی طولانی آن باعث شده این گیاه به یکی از محبوب‌ترین گیاهان آپارتمانی مبدل شده و در دکوراسیون منزل مورد استفاده قرار بگیرد.

 

[Choi mary]

روش نگهداری گل ارکیده گلدانی​

گل گیاه ارکیده در کشو‌‌رهایی مثل مالزی و تایلند بر سر شاخه‌ها رشد می‌کند، ازاین‌موضوع می‌توان فهمید که گل ارکیده در حالت طبیعی در خاک زندگی نمی‌کند و رطوبت را از هوا و بارش‌های باران دریافت می‌کند و این به رطوبت بالایی نیز احتیاج دارد.

خاک مناسب برای نگهداری از گل ارکیده​

باتوجه به آنچه گفته شد می‌توان نتیجه گرفت که ارکیده را نباید در خاک عادی کاشت و خاک خاص خودش را می‌خواهد. مهم ترین ویژگی خاک ارکیده این است که زهکشی مناسبی داشته باشد و آب به سرعت از آن عبور کند.

به‌طورکلی دو نوع خاک برای گل ارکیده استفاده می شود:

• پوسته درخت (چیپس)
• خزه درشت (ماس)

اگر خاک ارکیده پوسته درخت باشد، لازم است که سالی یک بار یا دو سال یک بار تعویض شود، چون بافت چوبی آن به مرور زمان خرد می شود و خاصیت زهکشی خود را از دست می‌دهد.

در طول نگهداری از گل ارکیده برای عوض کردن خاک آن کافی است ارکیده را با دقت و به‌آرامی از گلدان بیرون آورید، خاک قبلی آن را دور بریزید و ریشه‌های پوسیده و سیاه شده را با قیچی ببرید. حالا گیاه را دوباره در گلدان بگذارید و خاک جدید را روی آن بریزید. به عقیده ی پرورش دهندگان ارکیده، بهترین خاک برای این گیاه، پوسته درخت یا همان چیپس است.

 

[Choi mary]

آبیاری​

سوال متداولی که اکثر افراد در مورد نگهداری از گل ارکیده می‌پرسند این است که چند وقت یک بار باید به گلدان ارکیده‌شان آب بدهند؟ این سوال اساسا اشتباه است چون دفعات آبیاری دقیقا بستگی به این دارد که گیاه‌تان چقدر آب نیاز دارد، مقدار رطوبت هوا، گرما و جریان هوای محیط زندگی آن چه‌قدر است و نوع خاک آن چیست؟
بگذارید راز مهمی را به شما بگوییم: اگر بخواهید طبق تقویم و دستور خاصی گیاهان تان را آبیاری کنید، قطعا گیاه شما از بین می‌رود. جواب این سوال این است که گیاه را یک روز قبل از این که خاکش کاملا خشک شود، آبیاری کنید.

برای اینکه مقدار رطوبت خاک گلدان را بفهمید،‌ مقداری از خاک را برداشته و بین انگشتان دست خود نگه دارید تا متوجه میزان رطوبت آن شوید یا اینکه انگشت خود یا یک سیخ چوبی را داخل خاک فرو کرده و به‌کمک آن میزان رطوبت خاک را بررسی کنید. اگر چند سانتی‌متر رویی خاک خشک بود، یعنی زمان آبیاری فرا رسیده است.

بهترین روش آبیاری ارکیده این است که آب تمامی سطح گلدان را آب بپوشاند و مقدار آن به اندازه‌ای باشد که آب اضافی از زیر آن بیرون بیاید. زهکشی گلدان هم نکته ی بسیار مهمی است؛ یعنی کف گلدان باید چند سوراخ داشته باشد که آب اضافی به‌راحتی از آن خارج شود.

 

[Choi mary]

رطوبت مورد نیاز برای نگهداری از گل ارکیده​

گل ارکیده گیاهی رطوبت دوست است و باید محیط نگهداری از آن رطوبتی باشد. باتوجه به این موضوع اگر نزدیک دریا زندگی می‌کنید و محیط زندگی‌تان رطوبت 40 تا 60 درصدی دارد، نیازی به تامین رطوبت نیست، اما اگر در مناطق خشک‌تری زندگی می‌کنید، برای تامین مورد نیاز برای نگهداری از گل ارکیده می‌توانید روزانه با اسپری آب آن را غبارپاشی کنید، همچنین می توانید از دستگاه بخور سرد استفاده کنید یا گلدان را در بستری از سنگریزه و آب بگذارید،‌ منتها توجه کنید که کف گلدان و ریشه‌های گیاه باید با سنگریزه‌ها فاصله داشته و با آب موجود در زیرگلدانی در تماس نباشد، وگرنه رطوبت بیش‌ازحد از سوراخ کف گلدان وارد خاک شده و باعث می‌شود که ریشه‌ها بپوسند.

 

[Choi mary]

دمای مناسب برای نگهداری از گل ارکیده​

گیاه ارکیده دمای 16 تا 24 درجه سانتیگراد یا دمای معتدل را بسیار دوست دارد. اگر می خواهید گل‌های ارکیده با کیفیت و بزرگ باشند، گلدان را در همین دما و در محیطی بگذارید که جریان هوای متوسطی هم در آن وجود داشته باشد؛‌ مثلا اتاقی که پنجره یا دستگاه تهویه هوا دارد، منتها باید حواستان باشد که ارکیده را در مقابل باد کولر یا دستگاه تهویه هوا نگذارید.
نکته‌ای که در مورد نگهداری گل ارکیده باید درنظر داشته باشید این است که به‌طورکلی باید از گذاشتن گل در نزدیکی بخاری و شوفاژ و جریان هوای خیلی گرم یا سرد خودداری کنید.

گل ارکیده زرد

 

[Choi mary]

کوددهی وغذارسانی​

ارکیده نیاز به کوددهی دارد چون خاک آن مواد مغذی گیاه را تامین نمی‌کند. پرورش دهندگان ارکیده برای کوددهی پیشنهاد می‌کنند که همیشه یک چهارم مقدار توصیه شده از کود محلول در آب را داخل آبی که به ارکیده می‌دهید، حل کنید و آن را آبیاری کنید. به‌این‌شکل همیشه مقدار کمی کود به‌طور ثابت به گیاه می‌رسد و دیگر لازم نیست نگران کوددهی به گیاهان‌تان باشید.

 

[Choi mary]

نور مورد نیاز برای نگهداری از گل ارکیده​

گل ارکیده محیطی پرنور نیاز دارد، اما نباید مقابل نور مستقیم خورشید قرار بگیرد. ازاین‌رو پنجره‌ها حتما باید پرده نازکی داشته باشند که آفتاب مستقیم به گیاه نتابد. از آن جایی که در بیش‌تر خانه‌ها مقدار نور زیاد نیست، بهتر است سراغ انواع گل ارکیده بروید که به نور کمتری نیاز دارند.

 

[Choi mary]

نگهداری از گل ارکیده بعد از گلدهی​

پیشنهاد می‌کنیم بعد از هر مرتبه گلدهی، خاک گلدان را عوض کنید و کوددهی را نیز فراموش نکنید. کوددهی در زمان دوران استراحت گیاه باعث قوی شدن آن می‌شود و گل‌های دوره بعدی قوی و زیبا خواهند بود. علاوه‌براین بعد از گلدهی شاخه گل خشک شده را از گیاه جدا کنید.
اگر این دستورالعمل‌ها را دنبال کنید، ارکیده بعد از 6 تا 9 ماه دوباره گل می‌دهد. بااین‌حال ممکن است این اتفاق هم نیفتد، ازاین‌رو اگر ارکیده شما گل نمی‌دهد، ممکن است علت آن یک یا چند مورد از موارد زیر باشد:

• نور کم یا خیلی زیاد
• دمای نامناسب
• کود خیلی کم یا زیاد
• آبیاری بیش‌ازحد یا خیلی کم
• نیاز گیاه به تعویض گلدان

گل های زیبای ارکیده

 

[Choi mary]

یک پیشنهاد براساس تجربه ما در گُل‌سِتان برای گل دهی مجدد گل ارکیده گلدانی​

شما می‌توانید برای تداعی هوای پر رطوبت مناطقی که ارکیده در آنجا به‌صورت خودرو رشد می‌کند، گل ارکیده را همراه خود به حمام ببرید تا در این فاصله گل ارکیده از رطوبت هوای داخل حمام نهایت استفاده را ببرد!

البته توجه کنید اگر شما از آن دسته افراد هستید که هوای حمام را با آب خیلی داغ مثل سونا بخار داغ می‌کنید، نباید گل ارکیده را همراه خود به حمام ببرید.

 

[Choi mary]

راز دوباره گل دادن گل ارکیده​

اگر نگهداری از گل ارکیده را به‌خوبی انجام دهید، باید حدود 6 الی 9 ماه بعد از پایان گلدهی مجددا شاهد رشد شکوفه‌های زیبا باشید، اما اگر ارکیده شما پس از این مدت گل نداد، به احتمال زیاد باید دلایل زیر را بررسی کنید

1. عدم دریافت نور کافی​

ارکیده باید در مکانی روشن، اما دور از تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود. اگر نمی‌توانید چنین شرایطی را برای آن فراهم کنید یا مثلا می‌خواهید آن را بر روی میز یا کنار تخت خود قرار دهید، باید از لامپ‌های مخصوص رشد گیاه کمک بگیرید وگرنه در نگهداری از گل ارکیده به مشکل خواهید خورد و گل شما از بین خواهد رفت.

 

[Choi mary]

2. دریافت نور بیش از حد مورد نیاز​

مثل بیشتر گیاهان، ارکیده نیز اگر نور خورشید را به مقدار زیاد دریافت کند، از بین خواهد رفت. چون نور مستقیم خورشید سبب سوختگی برگ‌های آن می‌شود. بنابراین در طول نگهداری از گل ارکیده مطمئن شوید که ارکیده شما نور خورشید را به‌طور مستقیم دریافت نمی‌کند. حتی اگر قصد دارید از لامپ‌های رشد استفاده کنید نیز، حتما یک برنامه مناسب برای روشن کردن آن تدوین کنید؛ به‌صورتی که میزان دریافت نور توسط ارکیده برابر با مدت زمان روشنی خورشید باشد،‌ نه بیشتر!

گل ارکیده گلدانی

 

[Choi mary]

3. شرایط دمایی نامناسب​

ارکیده به حضور در بازه دمایی 18 الی 23 درجه سانتی‌گراد نیاز دارد و نمی‌تواند نواسانات مداوم هوایی را تحمل کند. به همین علت توصیه می‌کنیم همیشه ارکیده را در داخل خانه نگهداری کنید و از نگهداری گل ارکیده در بیرون از خانه خودداری کنید.

 

[Choi mary]

4. کوددهی خیلی زیاد یا کم​

اگر ارکیده شما در خاک استریل شده و غیرارگانیک کاشته شده است، نمی‌تواند تمام مواد مغذی مورد نیاز خود را از آن دریافت کند و دچار کمبود کود می‌شود. بنابراین باید برای تقویت گیاه، از کود استفاده کنید. پیشنهاد ما این است که برای گل ارکیده، از کودهای فاقد اوره استفاده کنید. نقطه مقابل این موضوع نیز می‌تواند باعث عدم گلدهی و حتی نابودی آن شود، بنابراین در مورد کوددهی نهایت دقت را به‌خرج داده و به‌اندازه به گل خود بدهید، نه بیشتر و نه کمتر! ترجیحا کود گل شما کمتر باشد، بهتر است، چون کود زیاد سبب سوختی ریشه‌های ارکیده و از بین رفتن آن‌ها خواهد شد.

 

[Choi mary]

5. غرقاب شدن گیاه​

آبیاری بیش‌ازحد دلیل اصلی تکرار نشدن گلدهی ارکیده است. اگر متوجه پژمردگی برگ‌ها یا قهوه‌ای شدن ریشه شدید، یعنی ارکیده بیش‌ازحد مورد نیاز خود آب دریافت کرده است. در این حالت، قبل از آبیاری دوباره اجازه دهید ارکیده برای یک هفته خشک باقی بماند.

ارکیده صورتی

 

[Choi mary]

6. آبیاری خیلی کم​

همان‌طور که آبیاری بیش‌ازحد می‌تواند گیاه را از بین ببرد، آبیاری خیلی کم نیز اثرات منفی بر رشد ارکیده می‌گذارد. بنابراین اگر درطول مدت نگهداری از گل ارکیده برگ‌های ارکیده شما خشک به‌نظر می‌رسند، حتما گیاه را آبیاری کرده و بیش‌از پیش به آن توجه کنید.

 

[Choi mary]

7. مناسب نبودن فصل برای گلدهی​

برخلاف اغلب گل‌های باغچه‌ای، ارکیده در فصل پاییز بهتر شکوفه می‌دهد. بنابراین در فصل بهار و تابستان نباید منتظر گلدهی ارکیده باشید، بلکه باید در این فصول در نگهداری از گل ارکیده دقت بیشتری به‌خرج داده و به‌خوبی از آن مراقبت کنید تا شاهد گل‌های زیبای آن باشید.

ارکیده از نمای نزدیک

 

[Choi mary]

8. نیاز گیاه به تعویض گلدان​

هنگامی که ارکیده بیش از اندازه گلدان خود رشد کند، ریشه فشرده شده و فضای کافی برای تهویه هوا ندارد. این موضوع خود می‌تواند دلیلی بر عدم گلدهی در طول نگهداری از گل ارکیده باشد. برای اینکه تشخیص دهید گل ارکیده شما به تعویض گلدان نیازی دارد یا خیر، باید به ریشه‌های آن بیشتر از برگ‌ها توجه کنید. اگر ریشه قهوه‌ای به نظر می‌رسیدند یا در حال خارج شدن از زیر گلدان بودند، وقت تعویض گلدان است.

 

[Choi mary]

روش تکثیر گل ارکیده​

تکثیر گل ارکیده سخت است و احتمال خرابی گیاه و شکست پروسه تکثیر بالاست. پیشنهاد ما این است که برای انجام اینکار از یک متخصص کمک گرفته یا سراغ خرید یک ارکیده جدید بروید.

بااین‌حال در مدت زمان نگهداری از گل ارکیده اگر قصد انجام اینکار را دارید، درنظر داشته باشید که روش‌های مختلفی برای اینکار وجود دارد؛ مثل قلمه زدن، تقسیم کردن، کاشت دانه یا کاشت پیاز آن که هر کدام نسبت به نوع ارکیده‌ای که قصد تکثیر آن را دارید عملکرد متفاوتی دارند. برای مثال قلمه زدن ممکن است برای همه انواع ارکیده کار نکند، اما تقسیم کردن معمولا برای اغلب انواع ارکیده کارساز است و نوسانات کمتری نیز دارد.

برای تکثیر گل ارکیده می‌توانید از ریزوم ارکیده نیز استفاده کنید. به‌این‌شکل که به‌راحتی ریشه را از خاک خارج کرده و با احتیاط بخش مستقلی از آن را جدا کنید. سپس تمام گرد و خاک متصل به این بخش را به کمک یک محلول ضد قارچ تمیز کنید تا از ابتلای گیاه به بیماری‌های احتمالی جلوگیری شود. حال می‌توانید این بخش را در گلدانی با خاک تازه بکارید.
راه دیگر، استفاده از جوانه‌های موجود روی گیاه است. بعضی از انواع گل ارکیده این جوانه‌ها را روی نوک ساقه‌های خود ایجاد می‌کنند. می‌توانید جوانه را به‌آرامی از گیاه مادر جدا کرده و در گلدانی دیگر بکارید. اگر این جوانه فاقد هرگونه ریشه بود، به‌آرامی بخش پایینی را کمی باز کرده تا به تولید ریشه کمک کنید. فقط مواظب باشید که به گیاه آسیب نزنید.

نکته مهم در این روش تکثیر گل ارکیده، همواره مرطوب نگه داشتن گلدان گیاه جدید است. ضمن اینکه باید آن‌ها را در محیطی گرم و تقریبا تاریک قرار دهید. چون تابش نور مستقیم به گیاه جوان سبب سوختن آن خواهد شد. پس از اینکه گیاه به خوبی در گلدان مستقر شد، می‌توانید آن را پیش سایر گلدان‌های خود ببرید.

گل ارکیده آویز

 

[Choi mary]

مشکلات و بیماری‌ها در طول نگهداری از گل ارکیده​

رایج‌ترین بیماری گل ارکیده، عفونت‌های قارچی است. این عفونت می‌تواند به‌صورت فرو رفتگی، زنگ زدگی و ظاهر شدن حفراتی در سطح برگ‌ها پدیدار شود.

بیمار شدن ریشه و آسیب گلبرگ‌ها نیز از دیگر عوارض عفونت‌های قارچی هستند. علاوه‌براین عفونت‌های باکتریایی نیز می‌توانند سلامت گل ارکیده را به طرز چشمگیری کاهش دهند. برای درمان این مشکلات، تشخیص نوع بیماری گیاه بسیار مهم است.

به‌طورکلی در طول نگهداری از گل ارکیده برای درمان بیماری‌های قارچی آن، باید خاک گیاه را تعویض کرده و از زهکشی مناسب آن مطمئن شوید. قدم بعدی پیشگیری از تجمع قطرات آب روی سطح برگ‌هاست. هوا نیز باید به خوبی در محیط حضور گیاه جریان داشته باشد. ضمن اینکه نباید فراموش کنید که برگ‌ها و ساقه‌های درگیر بیماری را نیز از گیاه جدا کنید.

برای درمان عفونت‌های باکتریایی نیز باید سطح برگ‌ها را از هرگونه رطوبت خشک کرده و بخش‌های آسیب دیده را جدا کنید. شاید لازم باشد کمی هیدروژن پراکسید نیز به گیاه اسپری کنید، البته قبل از اینکار حتما حتما با یک متخصص حوزه گیاهان مشورت کنید.

 

[Choi mary]

مسائل رایج در نگهداری از گل ارکیده​

1. دلایل پژمرده شدن گل ارکیده​

طبق تجربیات ما در نگهداری از گل ارکیده این گل معمولا به 4 دلیل اصلی زیر دچار پژمردگی می‌شود:

دلیل اول،‌ تغییرات محیطی​

مسئله مهم در خرید ارکیده‌های در حال گلدهی، حساسیت بیشتر آن‌ها به تغییرات محیطی است. شرایط محیطی گلخانه را در نظر بگیرید، جایی که نور، رطوبت، خاک و کوددهی به نحو احسن برای ارکیده فراهم شده است. قطعا آوردن گیاه از چنین محیطی به خانه شوک بزرگی به آن وارد خواهد کرد. بنابراین سعی کنید هرگز ارکیده‌ای که گل داده را جابه‌جا نکنید. ضمن اینکه خاک آن را نیز نباید عوض کنید، چون اینکار نیز به‌نوعی تغییر محیط نگهداری از گل ارکیده به‌حساب می‌آید.
دلیل این موضوع این است که گل ارکیده از تمام انرژی خود برای تولید گل‌ها استفاده کرده است و اکنون توانی برای تطبیق‌پذیری با بستر جدید ندارد. اگر قصد تغییر مکان یا تعویض گلدان ارکیده خود را دارید صبر کنید تا همه گل‌هایش بریزند، سپس گلدان آن را تعویض یا جایش را تغییر دهید.

گل ارکیده سفید

دلیل دوم،‌ تغییرات دمایی در محیط نگهداری از گل ارکیده​

تغییرات دمایی در دو حالت می‌تواند سبب پژمردگی گیاه شود :

• حالت اول: اگر گیاه را در زمستان خریداری کرده‌اید، تفاوت دمایی بین گلخانه و ماشین تا خانه می‌تواند برای آن آزار دهنده باشد. پس سعی کنید دمای ماشین را نیز بالا برده و سریعا گیاه را به داخل خانه ببرید.
• حالت دوم: قرار گرفتن در کنار دستگاه‌های سرمایشی/ گرمایشی برای گیاه اصلا مطلوب نیست. بنابراین سعی کنید آن را از جریان باد این دستگاه‌ها دور نگه دارید.

دلیل سوم، تغییرات رطوبتی​

علاوه بر تغییرات دمایی، تغییرات رطوبتی نیز در نگهداری از گل ارکیده موثر هستند. ارکیده گیاهی است که به حداقل 40 درصد رطوبت نیاز دارد و اگر میزان رطوبت کمتر از این میزان باشد، باعث پژمردگی و آسیب دیدن آن خواهد شد. پس بهتر است از دستگاه‌های تامین رطوبت هوا برای آن استفاده کنید. راه دیگر مرطوب کردن هوای اطرافش با اسپری کردن آب است.

می‌توانید آن را در آشپزخانه نیز قرار دهید، ضمن اینکه اگر نور خوبی در حمام دارید، آنجا هم مکان خوبی برای ارکیده خواهد بود.

گل های ارکیده زرد و صورتی

دلیل چهارم،‌ آبیاری​

اگر میزان رطوبت هوا مناسب بود،علت دیگر برای پژمردگی گیاه آبیاری کم است. اگر گیاه تشنه باشد، بلافاصله برگ‌های آن پژمرده خواهند شد و درخشش خود را از دست خواهند داد. به‌طورکلی در نظر داشته باشید که گیاهان گلدار به آبیاری بیشتری نیاز دارند و باید آب مورد نیازشان را تامین کنید. بااین‌حال اگر در طول نگهداری از گل ارکیده به‌نظر گیاه را کامل و صحیح آبیاری می‌کنید و باز هم گیاه شما پژمرده است، احتمالا زهکشی گلدان مناسب نیست و آب را بیش‌ازحد سریع از خود عبور می‌دهد و همین موضوع باعث تشنه ماندن آن می‌شود.