آفرینش بعضی از مخلوقات از راه اسباب و عوامل غیر عادی
درسی از صفحه پنجاه و ششم قرآن کریم
هنگامیکه حضرت مریم سلاماللهعلیها بشارت تولد عیسى حضرت عیسی را شنید «گفت: پروردگارا چگونه فرزندى براى من خواهد بود، درحالیکه هیچ انسانى با من تماس نگرفته» و هرگز همسرى نداشته ام. (قالَتْ رَبِّ أَنَّى یَکُونُ لِی وَلَدٌ وَ لَمْ یَمْسَسْنِی بَشَرٌ).1
ولى خداوند به این شگفتى حضرت مریم پایان داد و «فرمود: اینگونه خدا هر چه را بخواهد مى آفریند و هنگامیکه چیزى را مقرر کند (و فرمان وجود آن را صادر نماید) تنها به آن مى گوید: موجود باش، آن نیز فوراً موجود مىشود» (قالَ کَذلِکِ اللَّهُ یَخْلُقُ ما یَشاءُ إِذا قَضى أَمْراً فَإِنَّما یَقُولُ لَهُ کُنْ فَیَکُونُ).2
خداوند با این عبارت خواست بگوید که اى مریم این تعجب تو جا ندارد؛ زیرا وقتى تعجب صحیح است که خدا قادر بر پدید آوردن چنین فرزندى نباشد و یا اگر هم باشد برایش دشوار باشد. درحالیکه قدرت خداى تعالى نامحدود باشد و هر کارى بخواهد بکند، دیگر چه جاى تعجب است. مسئله دشوارى هم وقتى تصور مىشود که کار نیازمند به اسباب و وسایل باشد، هر چه اسباب و وسایل بیشترى بخواهد آن کار دشوارتر است و هرقدر آن اسباب نایابتر و از دسترس دورتر باشد، باز کار دشوارتر خواهد بود. درحالیکه خداى عزّوجلّ هیچچیزی را با ابزار و وسایل خلق نمىکند، بلکه هر وقت اراده امرى را کند، تنها کافى است فرمان دهد که «باش» و آن چیز موجود شود.3
نظام طبیعت، مخلوق خدا و محکوم فرمان اوست و هرگاه بخواهد مى تواند این نظام را دگرگون سازد و بهوسیلهی اسباب و عوامل غیرعادى موجوداتى بیافریند. بهعبارتدیگر، به وجود آمدن فرزند سببى دارد که گاهى طبیعى و از طریق ازدواج است و گاهى غیرطبیعی و بهوسیلهی اسباب ماوراى طبیعى. در مورد مریم علیهاالسلام در آیات دیگر قرآن اشاره شده که روح القدس در وجود او دمید و عیسى علیهالسلام پدید آمد.4
1 برگزیده تفسیر نمونه، ج1، ص 284
2 برگزیده تفسیر نمونه، ج1، ص 284
3 ترجمه تفسیر المیزان، ج3، ص 308
4 تفسیر قرآن مهر، ج3، ص 108