آموزش کامل زبان ترکی خراسانی در منزل

  • شروع کننده موضوع آیلا
  • تاریخ شروع

آیلا

Guest
آموزش کامل و پرکاربردی کلمات و تلفظ در زبان ترکی خراسانی به روش خودآموز و بسیار آسان در منزل. توی این تاپیک با زبان ترکی خراسانی آشنا میشید , لیست معادل فارسی کلمات مهم در زبان ترکی خراسانی


ترکی خراسانی به 3 لهجه منطقه ای تقسیم می شود:

1. لهجه غربی: بجنورد و روستاهای تابع؛ جوین، جغتای، نقاب و...

2. لهجه شرقی: شیروان، فاروج، قوچان، درگز، کلات و روستاهای تابع و ...

3. لهجه جنوبی: نیشابور، سرولایت و روستاهای تابع و ...

با وجود این تقسیم بندی تفاوت بسیار کمی در بین گویشهای موجود دراین منطقه وجود دارد و از سه گروه مذکور، لهجه شرقی به علت روان و ساده بودن تلفظ لغات و باتوجه به تعداد زیاد متکلّمان آن، حالت فراگیر دارد.

در مبحث افعال به زمانهای مختلف دستوری نیز زبان ترکی خراسانی به2 گروه متمایز تقسیم شده است:

 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
1. گروه اول: مخصوص مناطق غربی و جنوبی است ( صرف افعال در این گروه شبیه ترکی آذربایجانی می‌باشد).
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
2. گروه دوم: مخصوص مناطق شرقی است ( صرف افعال تا حدودی شبیه ترکی ترکمنی می‌باشد).

نمونه هایی از تفاوتها و ویژگیهای لهجه ای تلفظ لغات در زبان ترکی خراسانی به شرح زیر است:

1) کاربرد مصوت‌های بلند همانند ترکی قدیم وترکمنی درمناطقی همچون درگز هنوز باقی مانده است ولی در دیگر مناطق کاربردی ندارد، مثال:

بآش Bāş: سر

قآن Qān : خون

یآغ Yāğ: روغن

2) در بعضی از مناطق «ک» درآخر کلمات به صورت «ی» تلفظ می‌شود، مثال:

چؤرَکÇörak = چؤرَی Çöray: نان

الک Alak = الی Alay: غربال، الک

کورَک Kurak= کورَی Kuray: کتف

اورَک( ایرَک ) Ürak(İrak)= اورَی( ایرَی)Üray(İray) : دل
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
) قانون هماهنگی اصوات دربعضی از مناطق ( لهجه جنوبی ) تحت تأثیر فارسی، اندکی رو به کاهش است.

4) لغاتی که حرف آخر آنها به «ق- غ» ختم می‌شود بعضاَ به صورت «خ» هم تلفظ می‌شوند، مثال:

قولاقQulāq = قولاخ Qulāx: گوش

5) نشانه مصدری «ماق» در افعال مصدری در بعضی از مناطق به صورت «ماخ یا ماغ» تلفظ می‌شود، مثال:

گتماقGetmāq = گتماخ Getmāx: رفتن

آلماق Ālmāq = آلماخ Ālmāx: خریدن،گرفتن،کسب کردن

6) حرف «واو» دراول بعضی از کلمات دربیشتر مناطق تبدیل به «ب» شده است، مثال:

وئرماقVermāq= بئرماق Bermāq: دادن

وارVār= بار Bār: هست،وجود دارد
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
7) علامت جمع «لار/ لر» درهنگام صرف افعال درسوم شخص جمع تبدیل به «لان/ لن» شده است:

آلدیلار Āldılār = آلدیلان Āldılān: خریدند، گرفتند

ووردولار Vurdulār= ووردولان Vurdulān: زدند

گتدیلر Getdılar= گتدیلن Getdılan: رفتند

ووروب دولار Vurubdulār= ووروب دولان Vurubdulān: زده اند

8) در بعضی از مناطق «ای» در هجای دوم لغات تبدیل به «او» شده است، مثال:

آغیر Āğır= آغور Āğur: سنگین

آچیق Āçıq= آچوق Āçuq: باز، مفتوح

9) در بعضی از مناطق «او» درهجای دوم کلمات تبدیل به «ای» شده است، مثال:

سوت Sut= سیت Sıt: شیر(نوشیدنی)

گون Gun= گین Gın: 1)روز 2)خورشید، آفتاب

کول Kul= کیل Kıl: خاکستر

10) دربعضی از مناطق هجای «او» اول کلمات تبدیل به «ای» شده است، مثال:

یومورتاYumurtā = ییمیرتا Yimirtā: تخم مرغ
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
11) حرف «ز» درآخر افعال منفی سوم شخص مضارع (حال) و همچنین درآخربعضی ازکلمات به صورت «س» تلفظ می‌شود، مثال:

گلمز Galmaz= گلمس Galmas: نمی آید

گتمز Getmaz = گتمس Getmas: نمی رود

آلماز Ālmāz = آلماس Ālmās: نمی‌خرد، نمی‌گیرد

قویماز Qoymāz= قویماس Qoymās: نمی گذارد

اوز Üz= اوس Üs: صد

سکگیز Sekgız = سکگیس Sekgıs: هشت

12) دربعضی از مناطق «د» دراول کلمات به صورت «ت» تلفظ می‌شود، مثال:

داش Dāş = تاش Tāş: سنگ

دوز Duz = توز Tuz: نمک

دولو Dolu= تولو Tolu: تگرگ

13) حرف" ب" دراول بعضی از کلمات تبدیل به «م» شده است، مثال:

بونو Bunu = مونو Munu: این را

بونا Bunā= مونا Munā: به این

بئین Beyn= مئین Meyn: مغز
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
) حرف «چ» درآخر افعال امرمفرد که به این حرف ختم می شوند به صورت «ش» هم تلفظ می‌شود، مثال:

آچ Āç= آش Āş: باز کن، بگشا

قاچ Qāç= قاش Qāç: فرارکن، بگریز

15) دربعضی از مناطق حرف «گ» دروسط کلمات هنگام تلفظ تبدیل به «ی» می‌شود، مثال:

ایگنه İgna = ایینه İna: سوزن

دگماق Degmāq = دیماق Deymāq: ضربه خوردن، به چیزی خوردن

دگیرمان Degirmān= دییرمان Deirmān: آسیاب

دؤگماق Dögmāq= دؤیماق Döymāq: کوبیدن
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
16) «ر» درپسوند جمع « لار/ لر» درهنگام صحبت، درکلماتی که به این حرف ختم می شوند حذف شده ویا باتخفیف تلفظ می‌شود. ولی درسایر مواقع ودرهنگام پیوستن به کلمات دیگر، به صورت کامل تلفظ می‌شود، مثال:

کیشی لر Kişilar= کیشی لَ Kişila: مردها

آلمالار Ālmālār= آلمالا Ālmālā: سیبها

آلمالاری یو Ālmālārı Yu: سیبها را بشوی.
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
17) پسوند «دن/ دان: از» درهنگام اتصال به لغاتی که آخرآنها به حروف: م، ن؛ ختم می شوند به صورت «نن/ نان» تلفظ می‌شود و درسایر حروف ختم شده درلغات به همان صورت اصلی تلفظ می‌شود، مثال:

مندن Mandan= مننن Mannan: ازمن

سندن Sandan= سننن Sannan: ازتو

اون دان Ondān= اون نان Onnān: ازاو

قوچان دان Qoçāndān= قوچان نان Qoçānnān: ازقوچان
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
18) پسوند «بیز» دراول شخص جمع افعال درزمان مضارع اخباری و همچنین دربعضی از لغات جمع تبدیل به «میز» می‌شود، مثال:

گلَبیز Galabiz= گلَمیز Galamiz: می آییم

آلابیز Ālābiz= آلا میز Ālāmiz: می خریم، می گیریم

اؤی بیز ( اؤ بیز) Öy biz(Öv biz)= اؤی میز( اؤ میز)Öy miz(Öv miz): خانه مان

ال بیز Al bix= ال میز Al miz: دست مان
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
19) درمناطقی نظیر حکم آباد، جغتای و... هجای اؤ(Ö) دروسط لغات تبدیل به کسره(E) وهجای او(Ü) دروسط لغات تبدیل به ای( İ ) شده است، مثال:

چؤل Çöl= چئل Çel: بیابان، صحرا

چؤرک Çörak= چئرک Çerak: نان

دوز Düz = دیز Diz: راست، صحیح

20) « ن غنّه» موجود درکلمات ترکی قدیم هنوز هم دربعضی ازمناطق به همان صورت اصیل کاربرد دارد، مثال:

یونگ Yung / یون Yun: پشم

مینگ Ming / مین Min : هزار

ینگی(یئنگی) Yengı / ینی(یئنی) Yenı: جدید، نو، تازه
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
21) دربعضی از مناطق حرف «د» در وسط کلمات هنگام تلفظ حذف می‌شود، مثال:

گلدیلن Galadılan = گلَلن Galalan: می آیند

آلمادو Ālmādu= آلماآ Ālmāā: نخرید، نگرفت

اودون Odun= 1) اودینOdın 2 ) اوون Oun : هیزم

22) دربعضی از مناطق پسوند جمع «ایق/ اوق» در اول شخص جمع افعال در زمان ماضی ساده به صورت " ایک ( ایگ) " تلفظ می‌شود، مثال:

گلدیقGaldıq = گلدیک Galdik: آمدیم

گتدیق Getdıq = گتدیک Getdik: رفتیم

آلدیق Āldıq= آلدیک Āldik: خریدیم،گرفتیم

ووردوق Vurduq= ووردیک Vurdik: زدیم.
 
استارتر
استارتر

آیلا

Guest
سلام :سحرین خیر اولسون =سلام صبح بخیر

آغشامین خیر اولسون =شب بخیر

هاییره گدرسن =کجا میری

بن سنه ایستیورم =دوستت دارم

ضمیرها

بن=من سن=تو ئو= او بیز= ما سیز=شما اونله = آنها

کلمات پر کاربرد :

اوغلان =پسر گیز =دختر اوشاق (چاغا) =بچه خاتون=زن کیشه=مرد آنا=مادر آتا =پدر

باجی =خواهر قارداش =برادر

حیوانلر=حیوانات

قوش = گنجشک کفتر = کبوتر جیران = آهو گچه =بز دووار =گوسفند آت = اسب ایشک =الاغ

دووشان = خرگوش تکه = بز نر ئوغلاغ = بزغاله سینک=مگس زانبور= زنبور قئورد=گرگ>تئولککی=روباه

توغ= مرغ خوراز=خروس یینک =گاو ماده سغر =گاو نر گئوله =گوساله پیشیک =گربه

داغ دوواره = بزکوهی

اعداد: بیر=۱ ایکه=۲ ئوچ=۳ دئورد=۴ بیش=۵ آلتی=۶ یدی=۷ سگیز=۸ دوکوز=۹ اون=۱۰

اون بیر=۱۱ اون ایکه=۱۲...........ییگرمه=۲۰ ییگرمه بیر=۲۱ .....اوتوز=۳۰ اوتوز بیر=۳۱ کریک یا قرخ=۴۰

ایلله=۵۰ آلتمیش=۶۰ یدمیش=۷۰ سگزن= ۸۰ دوکسن=۹۰ یوز=۱۰۰ یوز اون=۱۱۰یوز

ییگرمه=۱۲۰ ........ایکه یوز=۲۰۰ ئوچ یوز=۳۰۰ .......مین (بین)=۱۰۰۰ مینگ یوز =۱۱۰۰ مین ایکه یوز= ۱۲۰۰ ........ ایکه مین=۲۰۰۰ .

..یماغله =خوردنیها : چئورک=نان سو=آب تئوز=نمک بولاغ=چشمه قاتوغ=ماست سئوت=شیر

آیران= دوغ دنجه= عدس سوغان =پیاز سارمساق =سیر

میوه لر =میوه ها :آلما =سیب شفتالو=هلو گوگجه=گوجه سبز بامه تور =گوجه فرنگی انگور =یوزوم

لولوکچه=آلبالو لئوشو= آلوچه خاربز=هندوانه قووون = خربزه

متفرقه : ییلدرم =رعد وبرق آی =ماه ییلدز =ستاره گئون = خورشید، آفتاب گیجه = شب گئوندوز =روز

داغ = کوه داغلر = کوهها آغاج= چوب ئورنچه = یونجه ئوت=علف(آتش)

بدنین عضولره=اعضای بدن

باش=سر آل(عال)=پیشانی قیل=موی سر قلاق =گوش گئوز =چشم قاش=ابرو کرپیگ=پلک

ئوز=صورت بورون =دماغ =بینی دوداغ=لب دیش=دندان دیــــــــــل =زبان ساقال=ریش دئوشیگ =سوراخ چهنه =چانه بویون=گردن دال=پشت ایلگ =جلو پالو =پهلو بئیل =کمر گئوت =***

ایاغ=پا ال=دست قول=بازو بورماغ =انگشت دیرناغ =ناخن دئوش=کتف

سیمگ=استخوان قان=خون ییرگ =قلب پوخ =*** یوخار =بالا طیی = پایین درره =پوست

قارون = شکم گیندیک = ناف دئئوز = زانوی پا دیرسگ = آرنج

رنک لر = رنگ ها

آق =سفید قارا ،قره ،قاره ،کارا= سیاه ساری ،ساره = زرد گئوگ = آبی یاشیل = سبز کرمز = قرمز ماوی =آبی
 

تنفس

Guest
اجااازه نمیدممم آموزش زبااان ترکی بزااری
من روووش غیرتتت دارم
 

رایا

Guest
فقط پوخ که معنیش سه تاستاره شده???
منو یاد مادرجونم انداختی یک سالو نیمه که دیگه نیست هروقت کلمات ترکی میشنوم یادش میوفتم?
 

بالا